Sơ tán, chiến đấu và đàm phán Kabul sụp đổ (2021)

Taliban kiểm soát Afghanistan trước khi bao vây thủ đô Kabul

Sau khi Herat thất thủ vào ngày 12 tháng 8, chính phủ Hoa Kì và Vương quốc Anh tuyên bố triển khai lần lượt 3.000 và 600 quân của họ tới sân bay Kabul, để đảm bảo việc vận chuyển công dân của họ, nhân viên đại sứ quán và thường dân Afghanistan từng làm việc với các lực lượng liên minh ra khỏi đất nước. Các quan chức[cần giải thích] cho biết đợt triển khai đầu tiên sẽ diễn ra trong 24 đến 48 giờ và sẽ hoàn thành vào cuối tháng.[cần dẫn nguồn]

Vào ngày 15 tháng 8, Bộ chỉ huy Taliban chính thức ra lệnh cho các lực lượng của họ ngừng tiến công tại các cửa ngõ của Kabul, tuyên bố rằng họ sẽ không chiếm thành phố bằng vũ lực, mặc dù quân nổi dậy đã tiến vào vùng ngoại ô thủ đô.[17] Người dân địa phương báo cáo rằng các chiến binh Taliban đang tiến vào các khu vực đô thị bất kể tuyên bố chính thức của các nhà lãnh đạo của họ.[18][19] Sau một số cuộc đụng độ, quân nổi dậy đã chiếm được nhà tù Pul-e-Charkhi, và thả tất cả các tù nhân, bao gồm cả Daesh và các tay súng Al-Qaeda bị bắt.[20] Các chiến binh Taliban đã giương cao lá cờ của họ ở một số khu vực trong thành phố, và gây sức ép buộc một số cảnh sát giao nộp tất cả vũ khí.[18] Sân bay BagramCơ sở giam giữ Parwan, nơi giam giữ 5000 tù nhân, cũng rơi vào tay Taliban.[18][21]

Giữa cuộc tấn công của Taliban vào thủ đô, các máy bay của quân đội Hoa Kỳ Boeing CH-47 Chinook and Sikorsky UH-60 Black Hawk và trực thăng Boeing Vertol CH-46 Sea Knight của Bộ Ngoại giao Mỹ đã hạ cánh xuống đại sứ quán Mỹ ở Kabul để thực hiện sơ tán khi các nhà ngoại giao được cho là đang nhanh chóng cắt nhỏ tài liệu mật.[22] Dân thường của thành phố trở nên hoảng loạn, và nhiều người vội vã chạy về nhà của họ hoặc đến sân bay vẫn do chính phủ quản lý.[23][24] Chính phủ Đức thông báo rằng họ đã gửi máy bay Airbus A400M Atlas với một đội ngũ lính dù để di tản. Chính phủ Đức tuyên bố thêm rằng họ sẽ tìm kiếm sự chấp thuận cần thiết của quốc hội sau khi nhiệm vụ hoàn thành, do tình hình cấp bách.[25] Thủ tướng Albania Edi Rama thông báo rằng chính phủ của ông đã chấp nhận yêu cầu của Mỹ để phục vụ như một trung tâm trung chuyển cho những người sơ tán.[26] Chính phủ Ý được cho là đã chuyển các nhân viên đại sứ quán cũng như gia đình của 30 nhân viên Afghanistan đến sân bay Kabul dưới sự bảo vệ của Carabinieri để chuẩn bị sơ tán.[27] Chính phủ Ấn Độ được cho là đã yêu cầu máy bay Boeing C-17 Globemaster III chuẩn bị sơ tán nhân viên ngoại giao Ấn Độ, nhưng đã đoán trước rằng Taliban sẽ mất nhiều thời gian hơn để chiếm Kabul.[28]

Bộ Nội vụ Afghanistan trong một tuyên bố cho biết Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã quyết định từ bỏ quyền lực và một chính phủ lâm thời do Taliban lãnh đạo sẽ được thành lập.[29] Sau đó, giao tranh đã tàn, mặc dù nhiều thường dân vẫn sợ hãi và ẩn náu trong nhà của họ.[30] Đến 11:17 CET, các nhà đàm phán Taliban được cho là đã đến dinh tổng thống để bắt đầu chuyển giao quyền lực.[31] Mặc dù các cuộc đàm phán căng thẳng, chính phủ tuyên bố sẵn sàng giao nộp Kabul một cách hòa bình cho quân nổi dậy,[32][33] và kêu gọi dân thường giữ bình tĩnh.[34]

Sau đó cùng ngày, các bản tin của Afghanistan và Ấn Độ cho rằng Ashraf Ghani đã rời Afghanistan[35][36][37][38] cùng với Phó Tổng thống Amrullah Saleh ; cả hai được cho là đã bay đến Tajikistan.[39] Dinh tổng thống Kabul, Arg, đã được sơ tán bằng trực thăng. Trong khi đó, người đồng sáng lập Taliban, Abdul Ghani Baradar đã đến sân bay Kabul để chuẩn bị tiếp quản chính phủ.[3] Vào khoảng 8:30 tối theo giờ địa phương, báo cáo xuất hiện rằng đại sứ quán Hoa Kỳ đang phát hỏa. Đại sứ quán ra tuyên bố hướng dẫn công dân Hoa Kỳ trong khu vực đến nơi trú ẩn tại chỗ.[40] Ngoại trưởng Antony Blinken thông báo rằng đại sứ quán sẽ được chuyển đến sân bay Kabul.[41] Nhiều quốc gia khác đã công bố kế hoạch sơ tán đại sứ quán của họ, bao gồm Tây Ban Nha, Đức, Vương quốc AnhHà Lan.[42][43]

Vào lúc 8:55 tối theo giờ địa phương, Taliban tuyên bố rằng họ đã chiếm Arg mà Tổng thống Ghani đã bỏ mặc trước đó cùng ngày. Người ta cho rằng tất cả các nhân viên khác của dinh Tổng thống đã được lệnh rời đi sau khi Ghani rời đi.[44] Vào khoảng 9 giờ 12 phút tối theo giờ địa phương, có thông tin cho rằng Taliban sẽ sớm tuyên bố với danh nghĩa Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan từ dinh tổng thống, trở lại biểu tượng chính thức của chính quyền Taliban từ năm 1996 đến 2001.[45]

Vào khoảng 23:00 giờ địa phương, Ghani đăng trên Facebook rằng ông đã bỏ trốn để tránh một trận huyết chiến và rằng "Taliban đã chiến thắng với sự hỗ trợ của kiếm và súng của họ".[46]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Kabul sụp đổ (2021) http://www.theguardian.com/politics/2021/aug/15/bo... http://www.theguardian.com/us-news/2021/aug/15/ant... //www.worldcat.org/issn/0140-0460 //www.worldcat.org/issn/0261-3077 //www.worldcat.org/issn/0362-4331 https://www.ctvnews.ca/canada/canada-suspends-oper... https://www.ctvnews.ca/world/official-taliban-to-d... https://www.airforcetimes.com/news/your-military/2... https://www.aljazeera.com/news/2021/8/13/afghanist... https://www.aljazeera.com/news/2021/8/15/a-disgrac...